कमी खर्चाचा किफायतशीर व्यवसाय शेळीपालन
शेळीपालन हा व्यवसाय कमी खर्चाचा व बहुउददेशीय आहे. इतर मोठया जनावरांच्‍या तुलनेत शेळी पालनासाठी कमी खर्च लागतो. कारण हा प्राणी कुठल्‍याही, सहज उपलब्‍ध होणा-या वनस्‍पतीवर जगतो. जी इतर जनावरे सहसा खाणार नाहीत. शेळीपासून दुध, मांस, कातडी, केसापासून लोकर व खत ही उत्‍पादने मिळतात. हा प्राणी काटक असल्‍यामुळे रोगराईचे प्रमाण कमी असते. तेव्‍हा शेळीपालन व्यवसाय अनेक दृष्‍टीने फायदेशीर आहे. मराठवाडयात उस्‍मानाबादी ही जात तर पश्चिम महाराष्‍ट्रात संगमनेरी ही जात प्रसिध्‍द आहे.
शेळयांचे प्रजनन :
शेळया साधारणत: जून, जुलै, ऑक्‍टोबर – नोव्‍हेंबर व फेब्रुबारी - मार्च या काळात माजावर येतात. साधारणत: 8 – 9 महिन्‍यात प्रथम माजावर येतात, परंतु वयाच्‍या 12 महिन्‍यापर्यंत त्यांना भरवून घेऊ नये. शेळयांना गाभण काळ 145 – 150 दिवसांचा असतो. प्रजननासाठी बोकडाचे वय 16 – 18 महिन्‍यांचे असावे व 20 – 25 शेळयांसाठी एक ...
