पुनर्लागवड व पोषण व्यवस्थापनात काळजी घ्या; रोगप्रदुर्भाव टाळण्यासाठी पावसात विशेष दक्षता आवश्यक
नाशिक जिल्ह्यात ३० जुलै ते ३ ऑगस्ट २०२५ दरम्यान हलक्या ते मध्यम स्वरूपाच्या पावसाचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. या पार्श्वभूमीवर कांदा, टोमॅटो आणि वेलवर्गीय भाजीपाला पिकांच्या व्यवस्थापनासाठी पुढीलप्रमाणे सल्ला देण्यात आले आहेत:
कांदा पीक – रोपवाटिकेपासून पुनर्लागवडीपर्यंत खबरदारी आवश्यक
* कांद्याच्या लागवडीसाठी एकसंध पीक संरक्षित पद्धतीने करणे फायदेशीर ठरते.
* लागवड एकाच आठवड्यात पूर्ण करावी, अन्यथा वेगवेगळ्या वयाच्या कांद्यामध्ये कीटक आणि रोगांचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो.
* रोपांची मुळे पुनर्लागवडीच्या दोन तास आधी काबेंडाझिम १ ग्रॅम + काबोसल्फान २ मि.ली. प्रति लिटर पाण्यात बुडवावीत.
* लागवडीनंतर त्वरित पाणी द्यावे.
* रोपे लावताना चिकट पदार्थ (स्टिकर) @ ०.६ मि.ली. प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
टोमॅटो – उर्वरित नत्राचे विभाजित व्यवस्थापन आवश्यक
* टोमॅटोमध्ये नत्राचे प्रमाण अधिक दिल्यास रोपे झपाट्याने वाढतात पण फळधारणेवर परिणाम होतो.
* १३० किलो युरिया (६० किलो नत्र) चार समान हप्त्यांत द्यावा – लागवडीनंतर १५, २५, ४० आणि ५५ व्या दिवशी.
* युरिया पिकाच्या मुळाजवळ, झाडाच्या बुंध्यापासून थोड्या अंतरावर देणे आवश्यक आहे.
* लागवडीच्या वेळी ८० किलो निंबोळी पेंड, ३७५ किलो सिंगल सुपर फॉस्फेट, आणि १०० किलो म्युरेट ऑफ पोटॅश या प्रमाणात एकराला द्यावे.
वेलवर्गीय भाजीपाला – नर-मादी फुलांचे संतुलन राखण्यासाठी संजीवकाचा वापर
* ढगाळ वातावरणामुळे वेलवर्गीय भाज्यांमध्ये नर फुलांचे प्रमाण वाढते, मादी फुलांचे प्रमाण कमी होते.
* त्यामुळे उत्पादनावर परिणाम होतो.
* काकडीसारख्या पिकांत इथ्रेल संजीवक @ १५०–२०० पीपीएम चार पानांच्या अवस्थेत फवारल्यास मादी फुलांचे प्रमाण वाढते.
* मात्र, सध्या बाजारात असलेल्या संकरीत जातीत फक्त मादी फुलेच येतात, त्यामुळे संजीवक फवारणी करू नये.
मालेगाव, नांदगाव, येवला, सटाणा या कोरडवाहू भागांत पावसाचे पाणी शेतात साठवण्यासाठी कंपार्टमेंट बंधाऱ्यांची तयारी करावी. जमिनीत ओलावा टिकवण्यासाठी पाण्याचा निचरा व साठवण दोन्ही आवश्यक आहेत.
थोडक्यात:
पावसाळी हवामानामुळे कांदा व टोमॅटो रोपांची काळजीपूर्वक पुनर्लागवड, संतुलित खत व्यवस्थापन आणि फुलधारणा सुधारण्यासाठी योग्य उपाययोजना गरजेच्या आहेत. वेलवर्गीय भाज्यांमध्ये नर-मादी फुलांचे प्रमाण संतुलित राखण्यासाठी जातीनुसार संजीवकांचा वापर विचारपूर्वक करावा.