Gahu prakriya : how to set wheat processing unit and business देशात उत्पन्न झालेल्या ८० टक्के गव्हाची छोट्या गिरण्यांमध्ये (चक्की) दळून कणिक केली जाते. चक्क्यांंमध्ये पारंपरिकरीत्या शुल्क आकारून गहू दळून दिले जातात; तसेच कणकेची थेट विक्री केली जाते. या चक्कीतील पिठाचा स्पर्धक आहे ब्रँडेड आटा, (पिठ) जो बाजारात मुख्यत्वे हिंदुस्थान लिव्हर, पिलस्बरी, शक्तिभोग, आयटीसी आणि ऍग्रोटेक फूड्स आदी कंपन्यांद्वारे बाजारात विकला जातो. चक्की आट्याची बाजारपेठ फार मोठी आहे. हा उद्योग सुरू करण्यासाठी मासिक २४० टन क्षमता असणारी छोटी गिरणी रुपये दोन लाख पंच्याऐंशी हजार इतक्या भांडवली गुंतवणुकीने सुरू करता येते आणि तिच्या क्षमतेचा ७५ टक्के वापर गृहित धरता, त्यातून वार्षिक अंदाजे ८१,५०० रुपये नफामिळू शकतो.
प्रक्रिया केला जाणारा गहू (gahu prakriya) हा ट्रायटिकम ऍकस्टितवम लीन किंवा ट्रायटिकम वल्गेयर वील किंवा ट्रायटिकम ड्यूरम डेस्फ किंवा ट्रायटिकम स्फॅरकोकम पर्क किंवा ट्रायटिकम डायकोकम शुब्ल किंवा ट्रायटिकम कॉमॅक्टम होस्ट प्रजातीचा तयार वाळलेला गहू असावा. तो गोड, स्वच्छ आणि दाणेदार असावा. त्याने पुढील निकष पूर्ण करावे.
कणकेचे विवरण
कणिक म्हणजे गहू दळल्यानंतर तयार होणारे जाडेभरडे उत्पादन. आरोग्याचा विचार करता, तयार होणारी कणिक प्राण्यांच्या केस आणि विष्ठेपासून मुक्त असावी. भारतीय मानक संस्थेने संकेतांक आयएस- ११५५-१९६८ नुसार कणकेची वैशिष्ट्ये ठरवून दिली आहेत. अन्न भेसळ प्रतिबंधक कायदा १९५४ नुसार आट्याचे विवरण खालीलप्रमाणे दिले आहे.
३. उत्पादन प्रक्रिया
सफाई
गव्हाचे श्रेणीकरण (ग्रेडेशन)
टरफल/कोंडा काढणे
दळणे
चाळणे
हवाबंद करणे.
काड्या, खडे, अन्य कचरा काढून गहू स्वच्छ केला जातो. गव्हाची आर्द्रता १४ टक्क्यांपेक्षा अधिक असेल तर दळण्यापूर्वी गहू वाळवावा. टरफल काढण्याची प्रक्रिया स्कऊरिंग यंत्राद्वारे केली जाते. टरफले काढण्याच्या प्रमाणानुसार गहू एकदा किंवा दोनदा स्काऊरिंग यंत्रातून जातो. या टप्प्यात गव्हाची सफाई होऊन त्यातील धूळ-माती काढली जाते. त्यानंतर गहू चक्कीत दळला जातो. मग कणिक चाळून, मोजून, हवाबंद करून बाजारात आणली जाते.
हिशेेबासाठी पुढील बाबी गृहित धरल्या आहेत. जमीन व इमारत भाडेतत्त्वावर मिळवली जाईल.
चक्कीची सरासरी क्षमता:
१८० टन / महिना
(क्षमतेच्या ७५ टक्के; २४ मे.टन / महिना)
पुनःप्राप्ती:
९३ टक्के कणिक आणि ५ टक्के कोंडा
एका वर्षातील कामाचे एकूण दिवस:
३०० (८ तास प्रतिदिन)
१ यंत्रसामग्री:
रु. ८१,२०० खेळते भांडवल (४५ दिवसांसाठी)रु.१,३५,८७० ु १.५ = रु. २,०३,८०५ एकूण भांडवल गुंतवणूक (२+३) एकूण
रु. २,८५,००५*
संपर्कासाठी पत्ता
केंद्रीय कटाई उपरान्त अभियांत्रिकी संस्थान, लुधियाना (पंजाब), फोन : ०२६१-२३१३१४८
