शेती तंत्र

मावा : ही कीड १ ते २ मि.मि. लांब असून तिचा रंग पिवळा, हिरवा किंवा काळसर असतो. ही कीड आपले सोंडे सारखे तोंड झाडाच्या व पानाच्या ग्रंथीत खुपसून रस शोषण करते. ही कीड अंगातून मधासाखा चिकट पदार्थ बाहेर फेकते. त्यावर काळी बुरशी तयार होते. या किडीमुळे पाने आकसतात व बारीक होतात. तुडतुडे पानाच्या खालच्या बाजूस बहुसंख्येने आढळतात. या किडीच्या प्रादुर्भावामुळे कडा पिवळसर व नंतर ताबूस होता.जास्त प्रादुर्भाव झाल्यास पाने गळून पडतात व झाडांची वाढ खुटंते. फुलकिडे : ही कीड फिक्कट पिवळसर रंगाची असून अत्यंत बारीक असते. त्यांच्या पंखाच्या कडा केसाळ असतात. सर्वसाधारणपणे ही कीड पानाच्या मागच्या बाजूने पापुद्रा खरवडून अन्नरस शोषण करते. त्यामुळे पाने निस्तेज होतात व तपकिरी दिसू लागतात.       पांढरी माशी : पांढरी माशी १ ते २ मि.मि. लांब, रंगाने पिवळसर, पांढरट असून पंख पांढरे किंवा करडया रं...

(१) पशुपालनाचा धंदा आर्थिकदृष्टया फायदेशीर ठरविण्यासाठी संतुलित आहार, जनावरांची निगा, देखभाल नियमित प्रजनन या बाबी महत्वाच्या आहेत. (२)  प्रजोत्पादनाची क्रिया जनारांत माज दाखविण्यापासुन सुरु होते. नियमित माज दाखविण्याशी आहाराचा व शरीरीक्रियांचा जवळचा संबंध आहे. (३)   गाई व म्हशीतील माजाचा काळ सरासरी १२-१४ तास असतो. (४) जनावरे भरविण्याची योग्य वेळ म्हणजे सकाळी माजावर आलेली जनावरे सायंकाळी व  सायंकाळी माजावर आलेली जनावरे दुसरे दिवशी सकाळी भरविणे जास्त उपयुक्त ठरते. (५) आपल्या गाई / म्हशीपासुन जास्त दुध देणा-या कालवडी / वगारी मिळविण्यासाठी कृत्रित रेतन पध्दतीचा अवलंब करावा. (६)  जनावरे भरल्यानंतर दोन महिन्यानंतर गाभण आहेत किंवा नाहीत याची खात्री करावी. (७) नवजात वासराची भविष्यातील प्रजनन क्षमता त्याच्या गर्भावस्थेत झालेल्या पोषणाची संबंधीत असते. त्यासाठी गाभण जनावरांच्या आहाराची काळजी घे...